آنچه در این مطلب می خوانیم :
- درمان چاقی
- کاهش کالری
- فعالیت بدنی مناسب
- مشاوره پزشکی
- داروهای کاهش وزن
- شربت کارنی-فایو
- کپسول آلپیک
- روش های آندوسکوپی برای کاهش وزن
- روش های جراحی برای کاهش وزن
هدف از درمان چاقی رسیدن به وزن مناسب و حفظ آن است. این امر سلامت کلی را بهبود می بخشد و خطر ابتلا به عوارض مربوط به چاقی را کاهش می دهد. همه برنامه های کاهش وزن مستلزم این هستند که عادات غذایی ناسالم خود را تغییر دهید و فعالیت بدنی بیشتری داشته باشید.
اولین هدف درمانی معمولاً کاهش وزن متوسط (5 تا 10 درصد از وزن کلی شما) می باشد. این بدان معناست که اگر شما 90 کیلوگرم وزن دارید، فقط باید حدود 4.5 تا 9 کیلوگرم وزن کم کنید تا وضعیت سلامتی شما شروع به بهبود کند. اما هر چه بیشتر وزن کم کنید و به وزن ایده آل نزدیک تر شوید، سلامتی بیشتری خواهید داشت. ذکر این نکته حائز اهمیت است که در تمامی برنامه های درمانی کاهش وزن، بهترین، موثر ترین و سالم ترین روش، کاهش وزن در دراز مدت و با سرعت آهسته می باشد زیرا کاهش وزن سریع، اغلب با گذشت زمان با بازگشت وزن روبرو خواهد شد.
کلید کاهش وزن این است که میزان کالری دریافتی خود را کاهش دهید. اولین قدم این است که عادات غذایی معمول خود را مرور کنید و ببینید معمولاً چه مقدار کالری مصرف می کنید و چقدر می توانید کالری دریافتی را کاهش دهید. شما و پزشکتان می توانید در این مورد تصمیم بگیرید. مقدار معمول کالری دریافتی برای زنان 1200 تا 1500 کالری و برای مردان 1500 تا 1800 کالری در روز می باشد.
- احساس سیری بیشتر
برخی از غذاها مانند دسرها، آب نبات ها، چربی ها و غذاهای فرآوری شده حاوی کالری زیادی در مقابل حجمی کوچک هستند ولی میوه ها و سبزیجات حجم بیشتری را با کالری کمتر فراهم می کنند. با خوردن وعده های بزرگتر غذاهایی که کالری کمتری دارند، می توانید گرسنگی را کاهش دهید و کالری کمتری دریافت کنید. همچنین ممکن است در مورد وعده غذایی خود احساس بهتری داشته باشید، که به میزان رضایت کلی شما کمک می کند.
- انتخاب‌های سالم‌تر
برای سالم‌تر کردن رژیم غذایی خود، بیشتر از غذاهای گیاهی استفاده کنید. این ها شامل میوه ها، سبزیجات و غلات کامل است. همچنین بر منابع پروتئینی بدون چربی (مانند لوبیا، عدس و سویا) و گوشت بدون چربی تاکید کنید. اگر ماهی دوست دارید، سعی کنید دو بار در هفته از ماهی استفاده کنید. نمک و شکر اضافه شده را محدود کنید. مقدار کمی چربی بخورید و مطمئن شوید که از منابع مفید برای قلب مانند روغن زیتون، کانولا و مغزیجات تامین شده باشد.
به جای برنج سفید و نان با آرد سفید، غلات کامل مانند برنج قهوه ای و نان گندم کامل را انتخاب کنید. غذاهای غلات کامل در مقایسه با محصولات فرآوری شده، سرشار از مواد مغذی هستند. آن ها فیبر بیشتری دارند و در نتیجه کندتر توسط بدن جذب می شوند بنابراین باعث افزایش سریع انسولین (که می تواند باعث گرسنگی و ولع شود) نمی شوند.
یک برنامه ورزشی منظم و مناسب با کمک به حفظ و افزایش بافت عضلانی یا توده بدون چربی بدن و در عین حال کاهش توده چربی بدن، مفید است. همچنین در صورتی که فرد غذای سالمی را طبق برنامه غذایی خود مصرف کند، ورزش به افزایش سرعت کاهش وزن کمک می کند زیرا بافت عضلانی سرعت متابولیسم بالاتری دارد، بنابراین با ورزش و افزایش حجم بافت عضلانی، بدن کالری بیشتر و سریعتری می سوزاند.
پیاده روی یک انتخاب عالی برای ورزش در افرادی است که چاق هستند. یک برنامه پیاده روی باید به آرامی با روزانه 30 دقیقه و چند روز در هفته شروع شود و به تدریج به هدف پیاده‌روی طولانی‌تر در بیشتر روزهای هفته برسد. اگر آرتروز شدید دارید و راه رفتن برای شما مشکل است، پیاده روی در آب (در استخر)، یک ورزش بسیار موثر است. با این تمرین حداقل وزن بر روی زانوها تحمل می شود.
ورزش همچنین می تواند به پیشگیری از دیابت نوع 2، بهبود سلامت روحی و عاطفی، کاهش اشتها، بهبود کیفیت خواب، بهبود انعطاف پذیری و کاهش کلسترول LDL کمک کند.
صحبت با یک متخصص اعصاب و روان می تواند به حل مسائل عاطفی و رفتاری مرتبط با غذا خوردن کمک کند. درمان می تواند به شما کمک کند تا بفهمید چرا پرخوری می کنید و راه های سالمی برای مقابله با اضطراب بیاموزید. همچنین می توانید یاد بگیرید که چگونه رژیم غذایی و فعالیت خود را کنترل کنید، محرک های خوردن را درک کنید و با هوس های غذایی کنار بیایید.
داروهای کاهش دهنده وزن باید همراه با رژیم غذایی، ورزش و تغییرات رفتاری استفاده شوند و نه به جای آن ها. قبل از انتخاب دارویی برای شما، پزشک یا داروسازتان سابقه سلامتی شما و همچنین عوارض جانبی احتمالی را در نظر می گیرد.
داروهای کاهش وزن شیمیایی و گیاهی مختلفی در بازار دارویی در دسترس هستند که بسته به مواد موثره شان موجب کاهش اشتها، افزایش متابولیسم بدن، کاهش جذب چربی ها از دستگاه گوارش و افزایش چربی سوزی می شوند. در ادامه دو مورد از موثرترین و ایمن ترین داروهای مکمل کاهش دهنده وزن را معرفی خواهیم کرد :
* Rx Code به معنی کد اختصاصی دارو در سیستم نسخ الکترونیک می باشد.
شربت خوراکی کارنی-فایو حاوی مواد موثره ال-کارنیتین، سرکه سیب، عصاره های چای سبز، سیب، آناناس، پاپایا و گریپ فروت می باشد. این شربت با ترکیبات ویژه و منحصر به فرد خود به کاهش وزن، کاهش سلولیت و پیشگیري از ایجاد آن و افزایش حجم عضلات در طول دوره کاهش وزن کمک خواهد کرد. این محصول ضمن داشتن عملکرد درمانی موثر در زمینه کاهش وزن، عارضه جانبی قابل توجه ای نداشته و در کنار ورزش و رعایت رژیم غذایی مناسب، بهترین عملکرد را نشان خواهد داد.
مکمل‌های حاوی ال-کارنیتین دارای اثرات سوزاننده چربی و افزایش دهنده متابولیسم هستند و جهت افزایش اثر آن ها در کاهش وزن، بهتر است قبل از ورزش مصرف شوند. همچنین عصاره های گیاهی موجود در کارنی-فایو دارای اثرات تنظیم اشتها و احساس سیری، کاهش وزن و شاخص توده بدنی (BMI) و اندازه دور کمر، افزایش متابولیسم، کاهش التهاب، تنظیم قند، چربی و کلسترول خون می باشند و کاربرد همزمان آن ها در کنار ال-کارنیتین در محصول کارنی-فایو موجب هم افزایی اثرات درمانی و کاهش عوارض جانبی احتمالی شده است.
شربت خوراکی کارنی-فایو، درون بطری های 200 میلی لیتری، توسط شرکت داروسازی رها تولید و به بازار عرضه شده است.
* دستور مصرف متداول این محصول در بزرگسالان : روزانه ۱۰ میلی لیتر از شربت را در یک لیتر آب رقیق کرده و در طول همان روز (ترجیحا همراه با غذا) میل کنید.
* Rx Code به معنی کد اختصاصی دارو در سیستم نسخ الکترونیک می باشد.
کپسول های خوراکی آلپیک حاوی 300 میلی گرم آلفالیپوئیک اسید در هر کپسول می باشند. آلفالیپوئیک اسید یک آنتی اکسیدان قوی است که با اثرات ضد التهابی خود و بازیابی اثر سایر آنتی اکسیدان ها (مانند ویتامین C وE)، سلول ها و بافت های بدن را در برابر گونه های فعال اکسیژن و رادیکال های آزاد محافظت می کند. کپسول آلپیک در بهبود باروری در مردان و زنان، کمک به درمان بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک در زنان، کاهش مقاومت به انسولین و کمک به کنترل قند خون، درمان نوروپاتی دیابتی (درد و سوزش دست و پا) و بهبود اختلالات حافظه کاربرد دارد. به علاوه طبق مطالعات آلپیک با سرکوب اشتها، افزایش سوخت و ساز بدن و افزایش حساسیت به انسولین (با افزایش هورمون Adiponectin) به کاهش وزن کمک می کند.
کپسول آلپیک، در بسته های 30 عددی توسط شرکت داروسازی رها تولید و به بازار عرضه شده است. دستور مصرف متداول این محصول در بزرگسالان، روزانه 2-1 عدد کپسول طبق صلاحدید پزشک معالج می باشد.
این نوع روش‌ها نیازی به بریدگی و جراحی ندارند و روش آن ها بدین صورت است که بعد از بیهوشی بیمار، لوله ها و ابزارهای انعطاف پذیری از طریق دهان و پایین گلو وارد معده می شوند. دو روش رایج این دسته عبارتند از:
- آندوسکوپی اسلیو گاستروپلاستی (Endoscopic Sleeve Gastroplasty) : این روش شامل قرار دادن بخیه در معده برای کاهش مقدار غذا و مایعی است که معده می تواند در یک زمان نگه دارد. با گذشت زمان، خوردن و نوشیدن کمتر به کاهش وزن افراد کمک می کند.
- بالون داخل معده برای کاهش وزن : در این روش، یک بالون کوچک در معده قرار می‌گیرد. سپس بالون با آب پر می شود تا فضای معده کاهش یابد، بنابراین با خوردن غذای کمتری، فرد احساس سیری خواهد کرد. بالون های داخل معده تا 6 ماه در جای خود باقی می مانند و سپس با استفاده از آندوسکوپ خارج می شوند. در آن زمان، بسته به برنامه ای که توسط بیمار و پزشک تعیین می شود، ممکن است یک بالون جدید قرار داده شود یا خیر.
جراحی کاهش وزن که به عنوان جراحی چاقی نیز شناخته می شود، میزان غذای مصرفی را محدود می کند. همچنین برخی از روش ها میزان کالری و مواد مغذی که بدن می تواند جذب کند را محدود می کنند، اما این کار نیز می تواند منجر به کمبود مواد مغذی و ویتامین ها شود. جراحی کاهش وزن برای افراد با شاخص توده بدنی بیشتر از 40 و افرادی که BMI بین 35 تا 40 دارند ولی دارای یک بیماری جدی دیگر مرتبط با وزن هستند (مانند دیابت نوع 2 مرتبط با چاقی، آپنه خواب یا بیماری قلبی)، در صورت صلاحدید پزشک معالج پیشنهاد می شود. روش های رایج جراحی های کاهش وزن عبارتند از :
- باند قابل تنظیم معده : در این جراحی، یک نوار بادی که در اطراف جداره بیرونی معده قرار داده می شود، معده را به دو کیسه تقسیم می کند. جراح، باند را مانند یک کمربند محکم می‌کشد تا یک مسیر باریک بین دو کیسه ایجاد کند. این باند مانع از بزرگتر شدن دهانه می شود و اغلب به طور دائم در جای خود باقی می ماند.
- جراحی بای پس معده : در بای پس معده (Gastric bypass surgery)، جراح یک کیسه کوچک در بالای معده ایجاد می کند. سپس روده کوچک به فاصله کوتاهی از زیر معده اصلی بریده شده و به کیسه جدید متصل می شود. در این روش غذا و مایعات مستقیماً از کیسه جدید به این قسمت روده می ریزد و قسمت اعظم معده را دور می زند.
- اسلیو معده : در این جراحی قسمتی از معده برداشته می شود و مخزن کوچکتری برای غذا ایجاد می شود. این جراحی نسبت به بای پس معده پیچیده تر است.
- موفقیت در کاهش وزن پس از روش های جراحی، به تعهد فرد برای ایجاد تغییرات مادام العمر در عادات غذایی و ورزشی خود بستگی دارد.
- تهیه کننده : دکتر آناهیتا سعیدی
داروساز و مدیکال ادوایزر شرکت داروسازی رها
- منابع :
- https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight#:~:text=Obesity%20is%20a%20chronic%20complex,the%20risk%20of%20certain%20cancers.
- https://www.nhs.uk/conditions/obesity/
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/obesity/symptoms-causes/syc-20375742
- https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/obesity/obesity-treatment-overview