بيگمان يکي از شاخههاي بسيار مهم دانش پزشکي زمان ما دانش داروشناسي و داروسازي است، که مهارت روزمره را میطلبد و دانش داروشناسي از نيازهاي اوليه است و هيچ کدام از دستاندر کاران رشتههاي پزشکي از اين دانش بينياز نيستند؛ پزشک، داروساز، دندانپزشک، پرستار، ماما و ديگر وابستگان اين رشته اگر داروشناس نباشند در کار خود موفق نخواهند بود.
تاريخچه:
استفاده از دارو به قبل از تاريخ مکتوب ميرسد(تسکين درد زخمهاي بدن از طريق قرار دادن عضو در آب سرد و يا استفاده از برگ تازه درختان و يا گل آلود کردن عضو) از هنگام تهيه و جمعآوري مواد داروئي دانش داروسازي آغاز شد و به اين ترتيب در اثر بروز بيماريهاي مختلف و غريزه بقاء در طول اعصار متمادي داروهاي مختلف کشف گرديدند. در قرن هفتم قبل از ميلادASKLEPIOS به عنوان بزرگترين خدايان تندرستي مورد اعتقاد يونانيان بود و در آن زمان بيمار ميبايست دست يا عصاي آسک لپيوس و يا زبان مار مقدس را ميبوسيد تا مورد رحمت خدا قرار ميگرفت عصاي آسک لپيوس و مار مقدس که دور آن حلقه زده بود به عنوان نشانه رسمي پزشکي در دنيا شناخته شد. در سمت راست آسک لپيوس دخترش HYGIA ميايستاد که در دستش يک جام از شربت شفاء بخش براي بيمار قرار داشت و مار مقدس نيز بر بازويش حلقه زده بود از آن پس جام و مار نيز به عنوان نشانه داروسازي در جهان شناخته شد.
سير تکاملي داروسازي:
تعداد زيادي لوح و طومار و آثار داروپزشکي کشف و تفسير گرديده است که قدمت آنها به سه هزار سال قبل از ميلاد مسيح ميرسد. ايرانيان باستان جزء اولين کساني بودند که دارو را ميشناختند در زنداوستا قسمتي به نام ونديدا به امور درمان اختصاص دارد. اوستا دو نسخه داشت يک نسخه آن در تخت جمشيد در آتش سوزان اسکندر از بين رفت ولي ديگري که در آتشکده آذر گشسب نگهداري ميشد به دست يونانيان افتاد و دانشمنداني نظيرجالينوس از آن بهره گرفتند.
GALEN CLAUDIUS که ما او را جالينوس(GALENUS ) ميناميم در سال 131 ميلادي به دنيا آمد 400 تاليف داشته که بيشتر آنها از بين رفته است وي با مخلوط کردن مواد، فراوردههاي داروئي ميساخت و به بيماران تجويز ميکرد. امروزه به احترام او داروهائي را که به صورت ترکيبي ساخته ميشود داروهاي جالينوسي ميگويند.
محمدزکرياي رازي:
محمد زکرياي رازي(251ه- ق، 313 ه- ق) پزشک، فيلسوف و شيميدان ايراني که آثار ماندگاري در زمينه پزشکي و شيمي و فلسفه نوشته است به عنوان کاشف الکل و جوهر گوگرد(اسيد سولفوريک) مشهور است. به گفته جرج سارتن(پدر تاريخ علم)رازي بزرگترين پزشک اسلام و قرون وسطي بود. اين دانشمند ايراني از آنجا که کتابهاي خود را به زبان عربي مينوشت نزد غربيان به جالينوس عرب نيز مشهور بوده است. به پاس زحمات فراوان رازي در امر داروسازي روز پنج شهريور ماه(27اوت)، روز بزرگداشت زکرياي رازي شيميدان بزرگ ايراني و روز داروساز نام گذاري شده است. در سال 1229شمسي جهت پيشرفت علوم به همّت اميرکبير دارالفنون تأسيس شد که در قسمت پزشکي يک معلم داروساز ايتاليائي داشت در سال 1297 کلاس طب جدا شد و مدرسه عالي طب نام گرفت و در سال 1301مدرسه دواسازي تاسيس گرديد، در سال 1311دوره داروسازي 5 سال بود و دانشجويان به جز ساعات درس بايد در يکي از داروخـانههاي تحت نظر يک داروسـاز مجرب و معروف مشغول آمـوزش عمليات داروسازي ميشدند. در سال 1313 که دانشگاه تهران تاسيس گرديد مدرسه دواسازي به دانشکده تبديل گرديد. اولين داروخانه با داروهاي گياهي در سال 1227شمسي در مريض خانه دولتي که توسط اميرکبير تأسيس شد دايرگرديد و اولين داروخانه به سبک جديد توسط شوربن آلماني معلم داروسازي دارالفنون در خيابان ناصر خسرو تاسيس شد از نخستين ايرانياني که داروخانه تاسيس کردند آقاي دکتر هوشنگ نظامي بودند که داروخانه نظامي را در خيابان چراغ برق افتتاح کردند. از نخستين داروخانههائي که در بجنورد تاسيس گرديده ميتوان از داروخانه وثوق، صحت، گرايلي، قاسمي و آريا نام برد.