اسپري بيني دکوسالین® 0.65 درصد  
Decosalin® 0.65% Nasal Spray
 
اولين شكل داروئي اسپري بيني از سديم كلرايد در سال 1970 طراحي شد.
سديم كلرايد تحت عنوان سالين، يك عامل مرطوب كننده ايمن و مؤثر است كه به هر اندازه كه لازم باشد بدون داشتن عارضه جانبي مي‌توان از آن استفاده كرد.
شستشوي بيني با سالين يك راه ساده براي درمان اختلالات بيني از جمله Atrophic rhinitis، Rhino sinusitis، Allergic rhinitis  و نوزادان مبتلا به مشكلات بيني و افرادي كه جراحي آندوسكوپيك سينوس انجام داده اند، مي‌باشد.

 موارد مصرف متعددي براي آن مطرح مي‌شود:
•    مرطوب كننده: در شرايطي كه مخاط بيني مستعد خشك شدن است، از جمله آب و هواي خشك داخل هواپيما و مكان‌هاي خشك.
•    آلرژي و احتقان: به عنوان تميز كننده، مرطوب كننده و روان كردن مايع مخاط.
•    در مواردي كه داروها باعث خشكي بيني شده‌اند.
•    در موارد خونريزي بيني به عنوان پاك كننده و مرطوب كننده.
•     در جراحي‌هاي بيني به عنوان شستشو دهنده و مرطوب كننده.
•    تميز‌كردن بيني نوزادان و كودكاني كه هنوز داروئي براي آن‌ها قابل تجويز نمي‌باشد.
•    اسپري سالين بهترين گزينه براي افرادي مي‌باشد كه مبتلا به احتقان و گرفتگي بيني هستند و لازم است بدون دارو، مجاري و سينوس‌هاي بيني را تميز نمايند.

مكانيسم اثر:
مخاط بيني يكي از اولين خطوط دفاعي بدن در برابر ارگانيسم‌هاي مهاجم محسوب مي‌شود.
مخاط شامل يك لايه مايع و يك لايه سطحي‌تر ژل مانند است. عوامل خارجي از جمله باكتري‌ها، قارچ‌ها و عوامل آلرژن در مخاط به دام مي‌افتند. مژك‌ها از اپيتليوم ديواره بيني بر روي لايه ژل مانند بيرون زده و مخاط را به طرف عقب بيني (نازوفارنكس)، جايي كه مي‌تواند بلعيده شود، مي‌راند.
شستشوي بيني ممكن است اين حركت مخاط به طرف نازوفارنكس را تسهيل كرده و بهبود بخشد.
بيماران اغلب گزارش كرده‌اند كه شستشوي تحت فشار مؤثرتر از شستشوي ملايم بيني است. بدين طريق ويسكوزيته ترشحات غليظ كاهش يافته و پاكسازي مخاط بهتر انجام مي‌شود.
مخاط بيني شامل بسياري از مدياتورهاي التهابي از جمله هيستامين، پروستاگلاندين‌ها و لوكوترين‌ها است كه اين عوامل از مخاط جدا شده و متعاقب التهاب، غلظت آن‌ها افزايش مي‌يابد. شستشوي بيني در برطرف كردن اين عوامل التهابي نيز مؤثر است.

 انواع محلول‌های سالین:
محلول‌هاي سالين به انواع ايزوتونيك، هیپوتونیک، هيپرتونيك، بافره و غير بافره تقسيم‌بندي مي‌شوند كه اين محلول‌ها همراه يا بدون پرزرواتيو مي‌باشند.
فراورده‌هائي كه براي شستشوي بيني در بازار موجود است شامل پودرهائي است كه بصورت ready_to_use و يا محلول‌هائي است كه حاوي پرزرواتيو مي‌باشد .هيچگونه مطالعه‌اي كه به وضوح برتر بودن هر يك از اين محلول‌ها را بيان كرده باشد، تا بحال انجام نشده است. از آنجائي كه حفره بيني پر از ميكروارگانيسم‌هاي مختلف است، استريل بودن و كنترل باكتري‌هاي فراورده هم مهم است. محلول ايزوتونيك و هيپوتونيك فركانس ضربات مژك‌ها را كم نمي‌كند، اما با محلول‌هاي هیپرتونیک 3% و 7% حركات مژك‌ها متوقف مي‌شود. محلول هيپرتونيك سالين ويسكوزيته مخاط را كم مي‌كند و محلول ايزوتونيك این عمل را بدون اینکه هيچگونه اثري بر روي فركانس حركت مژك‌هاي داخل بيني داشته باشد، انجام می‌دهد. اين نوع محلول‌ها براي شستشوي بيني يا لاواژ مناسب‌تر از سایر انواع آن مي‌باشند .بطور خلاصه سالین در بهبود كليرانس مخاط، كاهش ادم مخاطي، كاهش مدياتورهاي التهابي، پاكسازي مكانيكي خشكي‌هاي بيني و مخاط ضخيم موثر است. سالين هيپرتونيك بافره به عنوان يك حلال براي شستشوي مخاط خشك شده و ساير باقيمانده‌ها و تخريب‌هاي مخاط بيني استفاده مي‌شود. غلظت‌هاي بالاتر نمك مايعات را از درون غشاء متورم بيرون مي‌كشد.

اين عمل جريان هواي بيني را بهبود بخشيده و به عنوان دكونژستانت عمل مي‌كند. مطالعات نشان داده است كه غلظت بالاي نمك و قليائي بودن سالين عملكرد غشاء بيني را بهبود مي‌بخشد PH بر روی سرعت پاکسازی مخاط موثر است. در صورت استفاده از فراورده‌هاي استروئيدي از جمله اسپري بيني بكلومتازون، بايد هميشه ابتدا محلول سالين هيپرتونيك و سپس استروئيد استفاده كنيد. استروئيدها هنگامي كه در غشاء تميز بيني استفاده مي‌شوند، مؤثرترند و عميق تر نفوذ مي‌كنند. بسياري از افراد ممكن است در چند مرتبه اول احساس سوزش در بيني داشته باشند اما طي چند روز اين حالت از بين مي‌رود.

در آمريكا حداقل 15% افراد جامعه از مشكلات سينوسي بيني شكايت دارند. شستشوي بيني در كنترل شكايات سينوسي بيني يك روش پر اهميت، ساده، كم هزينه و مؤثر است .شستشوي بيني با محلول هيپرتونيك براي طيف وسيعي از بيماري‌هاي سينوسي بيني از جمله رينيت آتروفيك و درناژ بيني (Post Nasal Drainage) مؤثر بوده است و در يك مطالعه 23 نفر از 30 بيمار بهبودي نشان داده‌اند. همچنين در بيماران مبتلا به سوراخ ديواره بيني، گرانولوماتوز و افراديكه راديوتراپي حفره بيني داشته‌اند نيز مفيد است.محلول‌هاي سالين در منزل قابل تهيه اند اما مزيت فراورده‌هاي تجاري، تميز بودن، آسپتيك بودن و مناسب بودن تونیسيتي آن است.
 
 
References:
Hernandez J. G., Philippine J. of Otolaryngology – head & neck surgery, 2007, 22.
Brown C. L. & Graham S. M., Current Opinion in Otolaryngology – head & neck surgery, 2004, 12: 9-13.