تهیه کننده: دکتر آناهیتا سعیدی – داروساز
🤔 تا حالا به نوشته‌های روی جعبه دارو دقت کردی؟
بیاین با هم رمزگشاییشون کنیم . . .
🔹 نام تجاری دارو: (Brand name/Trade name)
این همون اسمیه که شرکت سازنده برای محصول خودش انتخاب می‌کنه تا در بازار شناخته بشه.
مثلا “رهاکین” اسم تجاری دارو سدیم والپروآت هست که روی جعبه درشت نوشته شده.
📌 نکته مهم:
- ممکنه یک ماده مؤثره، چندین اسم تجاری مختلف داشته باشه.
- انتخاب اسم تجاری معمولاً برای بازاریابی و تمایز برندهاست.
- بعضی داروها ممکنه بیشتر با اسم تجاری‌شون بین مردم شناخته بشن.
🔹 نام ژنریک: (Generic name)
اسم علمی و بین‌المللی ماده مؤثره داروست که توسط سازمان‌های دارویی جهانی تعیین میشه و معمولاً با اندازه کوچک‌تر، زیر یا کنار نام تجاری نوشته میشه.
مثلا “سدیم والپروآت“ نام ژنریک داروی رهاکین هست.
- این اسم همیشه ثابت میمونه، مهم نیست کدام شرکت دارو رو تولید کرده باشه.
- نام ژنریک باعث میشه گیج نشیم چون ممکنه یک دارو با ده‌ها اسم تجاری توی داروخانه وجود داشته باشه.
🔹 دوز دارو:
- دوز یا قدرت دارو یعنی چه مقدار ماده مؤثره در هر واحد دارو وجود داره.
- این مقدار معمولاً با واحدهایی مثل میلی‌گرم (mg) برای قرص و کپسول، میلی‌گرم بر میلی‌لیتر (mg/ml) برای اشکال دارویی مایع و یا واحدهای خاص (مثلIU) برای بعضی ویتامین‌ها و هورمون‌ها بیان میشه.
- در این مثال، هر قرص رهاکین حاوی 500 میلی گرم ماده مؤثره هست.
🔹 بروشور یا برگه راهنما:
که یا به صورت کاغذی داخل جعبه دارو قرار گرفته و یا با اسکن QR کد مربوطه، میشه به صورت مجازی بهش دسترسی پیدا کرد و حاوی جزئیات بیشتری درباره نحوه مصرف، عوارض احتمالی و تداخلات دارویی محصوله.
🔹 شکل دارو:
شکل دارو یعنی دارو در چه فرم دارویی ساخته و مصرف میشه.
این موضوع خیلی مهمه چون روی سرعت جذب و نحوه مصرف دارو اثر داره.
- مثلا در این مثال رهاکین به شکل قرص های پیوسته رهش (ER Tablets) ساخته شده.
- در ادامه متداول ترین اشکال دارویی و معادل فارسی آن ها را ذکر می کنیم:
· Tablet → قرص
· Capsule → کپسول
· Syrup → شربت
· Suspension → سوسپانسیون
· Drop → قطره (خوراکی/چشمی/گوشی/بینی)
· Injection (Ampoule/Vial) → آمپول/ویال تزریقی
· Ointment → پماد
· Cream → کرم
· Gel → ژل
· Lotion → لوسیون
· Spray (Inhaler/Nasal Spray) → اسپری تنفسی/اسپری بینی
· Suppository → شیاف
· Patch → پچ پوستی (چسب دارویی)
· Powder → پودر (خوراکی یا تزریقی)
· Solution → محلول دارویی
🔹 شماره بچ (Batch No./Lot No.)
- یک کُد اختصاصیه که روی هر سری تولید دارو درج میشه و تقریبا مثل شماره شناسنامه تولید دارو میمونه.
- این شماره کمک می‌کنه داروخانه، شرکت سازنده یا سازمان های مربوطه بتونن دقیقاً بفهمن این دارو چه زمانی و در چه خط تولیدی ساخته شده.
🔹 تاریخ انقضا (Expiration date/EXP)
- تاریخ انقضا روی همه داروها، معمولاً به صورت ماه/سال نوشته میشه و به این معنیه که دارو تا پایان آن زمان قابل استفاده است.
- ولی بعد از گذشت این تاریخ ممکنه اثربخشی دارو کم بشه و یا در بعضی داروهای خاص، اثرات سمی پیدا کنه.
جعبه دارو فقط یک بسته بندی ساده نیست؛
پر از اطلاعاتیه که می‌تونه سلامتیت رو حفظ کنه!
ساده از کنارشون نگذر . . .