بیگمان یکی از شاخههای بسیار مهم دانش پزشکی زمان ما دانش داروشناسی و داروسازی است، که مهارت روزمره را میطلبد و دانش داروشناسی از نیازهای اولیه است و هیچ کدام از دستاندر کاران رشتههای پزشکی از این دانش بینیاز نیستند؛ پزشک، داروساز، دندانپزشک، پرستار، ماما و دیگر وابستگان این رشته اگر داروشناس نباشند در کار خود موفق نخواهند بود.
تاریخچه:
استفاده از دارو به قبل از تاریخ مکتوب میرسد(تسکین درد زخمهای بدن از طریق قرار دادن عضو در آب سرد و یا استفاده از برگ تازه درختان و یا گل آلود کردن عضو) از هنگام تهیه و جمعآوری مواد داروئی دانش داروسازی آغاز شد و به این ترتیب در اثر بروز بیماریهای مختلف و غریزه بقاء در طول اعصار متمادی داروهای مختلف کشف گردیدند. در قرن هفتم قبل از میلادASKLEPIOS به عنوان بزرگترین خدایان تندرستی مورد اعتقاد یونانیان بود و در آن زمان بیمار میبایست دست یا عصای آسک لپیوس و یا زبان مار مقدس را میبوسید تا مورد رحمت خدا قرار میگرفت عصای آسک لپیوس و مار مقدس که دور آن حلقه زده بود به عنوان نشانه رسمی پزشکی در دنیا شناخته شد. در سمت راست آسک لپیوس دخترش HYGIA میایستاد که در دستش یک جام از شربت شفاء بخش برای بیمار قرار داشت و مار مقدس نیز بر بازویش حلقه زده بود از آن پس جام و مار نیز به عنوان نشانه داروسازی در جهان شناخته شد.
سیر تکاملی داروسازی:
تعداد زیادی لوح و طومار و آثار داروپزشکی کشف و تفسیر گردیده است که قدمت آنها به سه هزار سال قبل از میلاد مسیح میرسد. ایرانیان باستان جزء اولین کسانی بودند که دارو را میشناختند در زنداوستا قسمتی به نام وندیدا به امور درمان اختصاص دارد. اوستا دو نسخه داشت یک نسخه آن در تخت جمشید در آتش سوزان اسکندر از بین رفت ولی دیگری که در آتشکده آذر گشسب نگهداری میشد به دست یونانیان افتاد و دانشمندانی نظیرجالینوس از آن بهره گرفتند.
GALEN CLAUDIUS که ما او را جالینوس(GALENUS ) مینامیم در سال 131 میلادی به دنیا آمد 400 تالیف داشته که بیشتر آنها از بین رفته است وی با مخلوط کردن مواد، فراوردههای داروئی میساخت و به بیماران تجویز میکرد. امروزه به احترام او داروهائی را که به صورت ترکیبی ساخته میشود داروهای جالینوسی میگویند.
محمدزکریای رازی:
محمد زکریای رازی(251ه- ق، 313 ه- ق) پزشک، فیلسوف و شیمیدان ایرانی که آثار ماندگاری در زمینه پزشکی و شیمی و فلسفه نوشته است به عنوان کاشف الکل و جوهر گوگرد(اسید سولفوریک) مشهور است. به گفته جرج سارتن(پدر تاریخ علم)رازی بزرگترین پزشک اسلام و قرون وسطی بود. این دانشمند ایرانی از آنجا که کتابهای خود را به زبان عربی مینوشت نزد غربیان به جالینوس عرب نیز مشهور بوده است. به پاس زحمات فراوان رازی در امر داروسازی روز پنج شهریور ماه(27اوت)، روز بزرگداشت زکریای رازی شیمیدان بزرگ ایرانی و روز داروساز نام گذاری شده است. در سال 1229شمسی جهت پیشرفت علوم به همّت امیرکبیر دارالفنون تأسیس شد که در قسمت پزشکی یک معلم داروساز ایتالیائی داشت در سال 1297 کلاس طب جدا شد و مدرسه عالی طب نام گرفت و در سال 1301مدرسه دواسازی تاسیس گردید، در سال 1311دوره داروسازی 5 سال بود و دانشجویان به جز ساعات درس باید در یکی از داروخـانههای تحت نظر یک داروسـاز مجرب و معروف مشغول آمـوزش عملیات داروسازی میشدند. در سال 1313 که دانشگاه تهران تاسیس گردید مدرسه دواسازی به دانشکده تبدیل گردید. اولین داروخانه با داروهای گیاهی در سال 1227شمسی در مریض خانه دولتی که توسط امیرکبیر تأسیس شد دایرگردید و اولین داروخانه به سبک جدید توسط شوربن آلمانی معلم داروسازی دارالفنون در خیابان ناصر خسرو تاسیس شد از نخستین ایرانیانی که داروخانه تاسیس کردند آقای دکتر هوشنگ نظامی بودند که داروخانه نظامی را در خیابان چراغ برق افتتاح کردند. از نخستین داروخانههائی که در بجنورد تاسیس گردیده میتوان از داروخانه وثوق، صحت، گرایلی، قاسمی و آریا نام برد.