نگارش متن توسط: دکتر آناهیتا سعیدی – داروساز
حتماً شنیدی که بعضی‌ها می‌گن:
یک آنتی‌بیوتیک از قبل توی خونه دارم، همونو بخورم خوب می‌شم!
یا مثلا
همسرم هم همین علائم رو داشت، آموکسی‌سیلین خورد خوب شد، منم همونو مصرف می‌کنم!
چرا مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک ها خطرناکه؟
1- شاید اصلاً به آنتی‌بیوتیک نیاز نداشته باشی!
خیلی از عفونت‌ها مثل سرماخوردگی یا آنفولانزا ویروسی هستن و آنتی‌بیوتیک‌ها فقط روی باکتری ها اثر دارن و روی ویروس ها هیچ تأثیری ندارن.
پس مصرفشون فقط بدنتو ضعیف‌تر می‌کنه!
2- هر عفونتی داروی مخصوص خودش رو می‌خواد
هر آنتی‌بیوتیکی فقط روی بعضی باکتری‌ها اثر داره.
پزشک باید نوع باکتری و شدت بیماری رو بررسی کنه تا داروی مناسب رو برای شما تجویز کنه.
3- دوز و مدت درمان باید به طور دقیق تعیین شده باشه
اگه مقدار دارو یا طول مدت مصرف آن، اشتباه باشه:
- باکتری‌ها از بین نمی‌رن
- به دارو مقاوم می‌شن
- بدن ضعیف‌تر می‌شه
- و بیماری طولانی‌تر و شدیدتر می‌شه.
عوارض مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک ها چیه؟
1- مقاومت آنتی‌بیوتیکی
وقتی دارو رو اشتباه مصرف می‌کنی، بعضی از باکتری‌ها زنده می‌مونن و به دارو مقاوم می‌شن.
📌 یعنی دفعه‌ی بعد، همون دارو دیگه اثر نمی‌کنه، و نیاز به داروهای قوی‌تر یا بستری شدن در بیمارستان پیدا می‌کنی.
2- آسیب به باکتری‌های مفید بدن
آنتی‌بیوتیک‌ها ممکنه باکتری‌های خوب روده رو هم از بین ببرن.
📌 نتیجه؟
میتونن در صورت عدم کنترل پزشک، موجب عوارض گوارشی، ضعف سیستم ایمنی و یا رشد قارچ ها در برخی قسمت های بدن بشن.
3- حساسیت و واکنش‌های آلرژیک
ممکنه برخی افراد به بعضی آنتی‌بیوتیک ها حساسیت داشته باشن ولی ندونن.
📌 پس در صورت مصرف خودسرانه ممکنه واکنش های آلرژیک رخ بده.
4- درمان ناقص و پنهان شدن بیماری
مصرف داروی اشتباه ممکنه علائم رو سرکوب کنه، اما بیماری در بدن باقی بمونه و بعداً با شدت بیشتر برگرده.
5- هزینه و دردسر بیشتر
با درمان اشتباه، ممکنه مجبور بشی داروی قوی‌تر بگیری، آزمایش بدی یا حتی در بیمارستان بستری بشی.
📌 یعنی زمان، انرژی و پول بیشتری از دست می‌دی.
✅ پس چه کار کنیم؟
- هر دارویی رو فقط با تجویز پزشک یا داروساز مصرف کن
- از داروهای باقی‌مانده در منزل بدون مشورت با پزشک استفاده نکن
- دوز دارو، زمان مصرف و طول مدت درمان رو دقیق رعایت کن
- اگه عوارض خاص یا حساسیتی با مصرف دارو داشتی، با یک داروساز یا پزشک مشورت کن