نتایج افتخارآمیز، حاصل اعتماد به پزشکان و داروسازان هم وطن

صرع یکی از رایج ترین اختلالات سیستم اعصاب است که طبق آخرین تخمین های سازمان بهداشت جهانی، تعداد مبتلایان به آن از 60 میلیون نفر فراتر رفته است. علل بروز صرع از عوامل ژنتیکی گرفته تا مشکلات ساختاری و فیزیولوژیک و متابولیک را شامل می شود. در ایران هم تعداد مبتلایان به این بیماری را حدود 800هزار نفر تخمین زده اند. این مبتلایان برای کنترل علائم و درمان خود نیاز به مصرف مداوم و منظم داروهای ضدصرع دارند. یکی از پرمصرف ترین این داروها، داروی کاربامازپین است که در درمان انواع صرع، دردهای اعصاب سه قلو و اختلالات دوقطبی کاربرد تایید شده ای دارد. در میان پزشکان و بیماران ایرانی نیز از دیرباز، داروی کاربامازپین کاربرد خود را داشته و دارد.

با عنایت به این مصرف روزافزون و نیاز ضروری بیماران مصروع و مشکلات عدیده ای که از دیرباز در دسترسی به نمونه های برند خارجی کاربامازپین در کشور وجود داشته است و قیمت های بعضا بالای این داروها که موجبات فشار روزافزون اقتصادی بر بیماران مصروع شده بود، با درخواست و اعلام نیاز جامعه ی پزشکی و بیماران مصروع، داروسازان کشور در شرکت های داروسازی اقدام به فرمولاسیون و تولید نمونه های داخلی قرص کاربامازپین نمودند. فرمولاسیون و تولید قرص کاربامازپین پیوسته رهش 400 میلی گرم یکی از افتخارات داروسازان کشور بوده که با تقدیر و تشکر پزشکان و بیماران همراه بوده است. تولید قرص پیوسته رهش کاربامازپین، نه تنها سالیانه از خروج ده ها هزار دلار ارز از کشور جلوگیری می کند، بلکه موجبات تسهیل دسترسی بیماران مصروع به داروی مورد نیاز خود و تهیه ی آن با قیمت منطقی را فراهم نموده است.

آیا کمبودی در مورد قرص کاربامازپین در بازار ایران هست؟

قرص های کاربامازپین در اشکال 200 میلی گرم ساده، 200 میلی گرم پیوسته رهش و 400 میلی گرم پیوسته رهش در بازار دارویی ایران مورد مصرف دارد. چندین شرکت تولید کننده ی داخلی این محصولات را تولید کرده و به بازار ارائه داده اند. یکی از اصلی ترین شرکت های دانش بنیان ایرانی که قرص کاربامازپین را در هر سه شکل دارویی مذکور با نام تجاری تگاتارد به بازار ارائه کرده است، شرکت داروسازی رها است.

دکتر غلامرضا اخوان فرید مدیر عامل شرکت داروسازی رها در پاسخ به سوال بالا می گوید: شرکت داروسازی رها بنا بر تعهد اجتماعی و رسالت علمی خود، با توجه به مشکلات متعدد شرکت های واردکننده در واردات این دارو، تمام سعی و همت خود را به کار گرفت و اجازه ی بروز هیچ کمبودی برای قرص کاربامازپین در ایران را نداد. در حال حاضر تمام دوزهای قرص کاربامازپین در تمام داروخانه های سراسر کشور به راحتی در دسترس بیماران قرار دارد. شرکت رها در سال 98، به میزان 25 میلیون عدد قرص کاربامازپین (شامل 2400000 عدد قرص200 میلی گرم ساده، 9200000 عدد 200 میلی گرم پیوسته رهش و 13500000 عدد 400 میلی گرم پیوسته رهش) و در سال 99 تا پایان دی ماه بیش از 12 میلیون عدد قرص کاربامازپین (شامل 1800000 عدد قرص200 میلی گرم ساده، 3800000 عدد 200 میلی گرم پیوسته رهش و 6600000 عدد 400 میلی گرم پیوسته رهش) تولید و به بازار ارائه کرده است.

آیا نمونه ی داخلی کاربامازپین اثربخشی کمتری دارد؟

دکتر وحید میرصفایی، داروساز و مدیر واحد علمی- بازاریابی شرکت داروسازی رها در پاسخ به این سوال گفت: بمنظور حصول اطمینان از کیفیت و اثربخشی قرص تگاتارد، علاوه بر آزمایشات همسنگ زیستی (Bio-Equivalence study)، آزمایشات بالینی  (Clinical Trial)آن نيز در مقایسه با قرص تگرتول ساخت شرکت نوارتیس سوئیس توسط جمعی از اساتید نورولوژیست کشور بر روی 180 نفر از بیماران مبتلا به تشنج انجام گرفت و نتایج این کار تحقیقاتی بصورت مقاله در مجله معتبر آمریکایی  American Journal of Clinical and Experimental Immunology به چاپ رسیده است. در این مطالعه که به سرپرستی دکتر محمدرضا نجفی، نورولوژیست و استاد گروه نورولوژی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفته است نتایج آزمایشات بالینی نشان می دهد اثربخشی قرص پیوسته رهش تگاتارد 400 میلی گرمی (تولید شرکت داروسازی رها) کاملاً مشابه برند اصلی ( قرص تگرتول پیوسته رهش 400 میلی گرمی) بوده و هیچگونه اختلاف معنی داری بین این دو وجود ندارد.

در این مطالعه که به صورت دوسو کور انجام شد، 180 نفر در دو گروه تصادفی دسته بندی شده و به دسته ی اول قرص تگرتول و به دسته ی دوم داروی تگاتارد داده شد. (جدول 1).

در این بیماران کاربامازپین با دوز 10 – 20 mg/Kg هر 12 ساعت تجویز شد. بیماران در بازه ی زمانی 1 ماه، 3 ماه و 6 ماه توسط پزشکان نورولوژیست ویزیت شدند و عوارض بالینی و اطلاعات آزمایشگاهی ایشان ثبت شد. (جدول 2 و 3).

گروه اول شامل 88 بیمار (50 مرد و 38 زن) داروی تگرتول و در گروه دوم شامل 92 بیمار (51 مرد و 41 زن) داروی تگاتارد تجویز شد. میانگین سنی بیماران حدود 35 سال بود. طبق نتایج حاصل شده در این مطالعه، هیچ گونه تفاوت قابل ذکری در دوزاژ کاربامازپین، نمونه های EEG، تغییرات در تصاویر اعصاب (Neuroimaging Change) و عوارض ناخواسته ی دارویی در این دو گروه دیده نشد (P>0.05).

تجربه ی پزشکانی که داروی تگاتارد را تجویز کرده اند چیست؟

شرکت داروسازی رها بنا بر سیاست و نگاه علمی خود به مقوله ی دارو، هر ساله تعدادی از محصولات خود را میان بیماران و پزشکان و داروسازان به نظر سنجی می گذارد. این نظر سنجی شامل موارد و پارامترهایی از قبیل میزان رضایت از کیفیت محصول، دسترسی به دارو، رضایت از قیمت محصول، تمایل بیمار و پزشک به مصرف و تجویز دوباره ی دارو در دوره های بعدی و بازخورد علمی پزشکان است. این نظرسنجی در مورد قرص تگاتارد 400 در دو مرحله در 6ماهه ی دوم سال 1397 و 6 ماهه ی اول سال 1399 انجام شده است. این نظرسنجی میان 30 نفر از متخصصان و پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب که داروی تگاتارد را تجویز کرده بودند انجام شده و نتایج زیر را در بر داشته است:

 بیماران چه می گویند؟

بازخورد بخش عمده ای از بیماران در مورد مصرف داروی ایرانی کاربامازپین، مثبت بوده است. هر روزه تماس های متعدد قدردانی و تشکر از کیفیت و اثربخشی در کنار قیمت مناسب و در دسترس بودن این دارو با مراکز درمانی و پزشکی برقرار می شود. از جمله سرکار خانم پرویزی ساکن شهر کرج را می توان شاهد گرفت. ایشان که مادر یک بیمار مصروع هستند، در تماس هفته ی گذشته ی خود اعلان داشتند مدت ها نمونه ی خارجی قرص کاربامازپین را با قیمت بسیار بالا و پس از گشتن تعداد زیاد داروخانه تهیه می کردند. ولی پس از آشنا شدن با یکی از برندهای تولید داخل قرص کاربامازپین، این برند را با توصیه ی پزشک متخصص خود تهیه کرده و اکنون رضایت کامل از مصرف آن دارند.

مراکز درمانی و روابط عمومی شرکت های تولید کننده ی دارو، هر روزه تماس های گسترده ای از ابراز رضایت از کیفیت و دسترسی به نمونه های تولید داخل قرص کاربامازپین دریافت می کنند. اما خب طبیعی است که در میان این تعداد زیاد بیماران، تعداد کمی هم هستند که به دلایل مختلف، تنها به یک برند (داخلی یا خارجی) از این دارو پاسخ درمانی مناسب می دهند. در این گروه خاص از بیماران، با نظر پزشک متخصص می توان تصمیم گرفت که روند درمان بیمار چگونه ادامه یابد.

در نظرسنجی های انجام شده توسط شرکت داروسازی رها میان بیماران مصرف کننده ی داروی تگاتارد، نتایج زیر حاصل شده است

 جمع بندی

آموزش هزاران نیروی متخصص پزشک و داروساز از افتخارات جامعه ی دانشگاهی در سال های اخیر است. تربیت و آموزش این تعداد پزشک و داروساز، اکنون موجبات افتخارات زیادی برای جامعه ی پزشکی را فراهم نموده است که از جمله ی آن ها می توان فرمولاسیون و تولید بسیاری از داروها و انجام مطالعات بالینی و تحقیقاتی بر روی آن ها را نام برد. همراهی جامعه ی پزشکی با داروها و برندهای باکیفیت ایرانی، ضمن حمایت از صنعت داروسازی موجب جلوگیری از خروج مبلغ قابل توجهی ارز از کشور می گردد که علی الخصوص در شرایط تحریمی، اهمیت دوچندانی خواهد داشت.

امید است چنین دستاوردهایی با حمایت مسئولین و دولتمردان ادامه یابد و دانشمندان و متخصصان داروساز در کنار پزشکان توانمند ایرانی بتوانند بیش از پیش پرچم افتخار ایران را بر قله های علم و دانش به اهتزاز درآورند.