چرا نتایج مثبت واکسن COVID-19 دانشگاه آکسفورد دانشمندان را متحیر کرده است؟
اطلاعات اولیه نشان می دهد که ایمن سازی در شرکت کنندگان در آزمایش که دوز کمتری دریافت کرده اند موثرتر بوده است
The vaccine results from Oxford and AstraZeneca are based on data collected in Brazil and the United Kingdom.Credit: Felix Dlangamandla/Beeld/Gallo Images/Getty
واکسن مورد انتظار COVID-19 نتایج دلگرم کننده ای - اما حیرت آوری- به همراه داشته است. توسعه دهندگان واکسن در بیانیه مطبوعاتی 23 نوامبر اعلام کردند واکسن تولید شده توسط دانشگاه آکسفورد ، انگلستان و غول دارویی AstraZeneca به طور متوسط 70٪ در تجزیه و تحلیل مقدماتی داده های آزمایش فاز III موثر است .
اما تجزیه و تحلیل نشان داد که تفاوت چشمگیری در کارایی واکسن، بسته به میزان دوز تزریق شده به یک شرکت کننده ، دارد. تزریق دو دوز کامل با فاصله یک ماه فقط 62٪ موثر بود. اما به طور شگفت آوری ، شرکت کنندگانی که مقدار کمتری از واکسن را در دوز اول دریافت کردند و سپس مقدار کامل آن را در دوز دوم دریافت کردند ، 90٪ کمتر در مقایسه با شرکت کنندگان در گروه دارونما در معرض ابتلا به COVID بودند.
محققان برای مقایسه واکسن ها بر اساس داده هایی که هنوز تکمیل نشده اند بسیار محتاط هستند. دانشمندان می گویند ، اختلاف در آخرین نتایج به این معنی است که دقیقاً در مورد میزان اثرگذاری واکسن آکسفورد در برابر COVID-19 قبل از تکمیل داده های بیشتر از آزمایشات کارآمد تردید وجود دارد. دانیل آلتمن ، ایمونولوژیست در کالج امپریال لندن ، می گوید: "ما کمی در خطر عجله برای مقایسه سیب و پرتقال هستیم." "یک راه بسیار طولانی وجود دارد تا این داده ها بررسی به طور کامل گزارش و منتشر شوند."
وکتور ویروسی
واکسن آکسفورد- آسترازنکا از "آدنو ویروس" عامل سرماخوردگی ساخته شده است که از مدفوع شامپانزه ها جدا شده و اصلاح شده است تا دیگر در سلول ها تکثیر نشود. هنگام تزریق ، این واکسن به سلولهای انسانی دستور میدهد تا پروتئین شعاعی ویروس SARS-CoV-2 که هدف اصلی سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس های کرونا است را تولید کنند. این واکسن قبل از سایر پیشگامان ساخت واکسن از جمله Pfizer و Moderna وارد آزمایشات کارآیی فاز III شده و آزمایشات در کشورهای مختلف از جمله ایالات متحده ، آفریقای جنوبی ، ژاپن و روسیه انجام گرفت. تجزیه و تحلیل 23 نوامبر بر اساس 131 مورد COVID-19 در میان بیش از 11000 شرکت کننده در آزمایشات در انگلستان و برزیل ، تا 4 نوامبر انجام شده است. به طور کلی ، محققان دریافتند که واکسن دو دوزه 70٪ اثر دارد ، اما این یک رقم به طور متوسط است . 62٪ و 90٪ ارقام کارآیی در دو گروه با مقادیر متفاوت دوزهای تزریقی می باشد. فلوریان کرامر ، یک ویروس شناس در دانشکده پزشکی Icahn در شهر نیویورک در توییتر گفت: "90٪ بسیار خوب است ، اما 62٪ برای گروه دوم آزمایش شده آنچنان چشمگیر نیست."
اولویت اصلی محققان این است که درک کنند چرا واکسن با دوز اولیه پایین خیلی بهتر عمل کرده است. یک توضیح می تواند در داده ها نهفته باشد: ممکن است آزمایش به اندازه کافی بزرگ نبوده که بتوان دو گروه را با یکدیگر مقایسه کرد و ممکن است با شناسایی موارد دیگر COVID-19 ، اختلافات از بین برود . نتایج موثرتر "نیم دوز ، دوز کامل" بر اساس 2741 شرکت کننده در آزمایش انجام شد ، در حالی که بازوی کم بازده شامل 8895 داوطلب بود.
اما ، اگر این اختلافات واقعی باشد ، محققان بسیار مشتاق هستند که علت آن را دریابند. کیتی ایور ، ایمونولوژیست در موسسه جنر آکسفورد که در حال کار بر روی واکسن است ، می گوید: "من فکر نمی کنم این یک اشتباه باشد." "من مشتاقانه وارد آزمایشگاه می شوم و درمورد نحوه جواب دادن به این سوال فکر می کنم." وی دو نظریه اصلی دارد که چرا دوز پایین تر ممکن است منجر به محافظت بهتر در برابر COVID شود. وی می گوید ، ممکن است دوزهای کمتری از واکسن در تحریک زیرمجموعه سلولهای ایمنی به نام سلولهای T که از تولید آنتی بادی پشتیبانی می کنند ، عملکرد بهتری داشته باشند.
توضیح بالقوه دیگر پاسخ سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس شامپانزه است. این واکسن نه تنها به پروتئین شعاعی SARS-CoV-2 ، بلکه به اجزای ناقل ویروس نیز پاسخ ایمنی می دهد. ایور می گوید ، ممکن است که اولین دوز کامل این واکنش را کور کند. وی قصد دارد پاسخ های آنتی بادی علیه ویروس شامپانزه را بررسی کند تا به پاسخ این سوال کمک کند.
جیمز ویلسون ، ویروس شناس از دانشگاه پنسیلوانیا در فیلادلفیا ، که پیشگام استفاده از آدنو ویروس ها برای واکسن ها در دهه 1990 بود ، می گوید: "این یک توضیح قابل قبول است." وی افزود" با افزودن اولین نیم دوزاین احتمال وجود دارد که AstraZeneca کار بسیار مهم و حساسی را انجام داده باشد.
هیلدگوند ارتل ، ایمونولوژیست ویروسی در موسسه ویستار در فیلادلفیا ، می گوید نتایج با توجه به برخی از کارهای وی در مورد واکسن های آدنو ویروس در موش ها منطقی است. او ، همچنین ، متوجه شده است که دوز کم اول می تواند منجر به محافظت بهتر از دوز اول بالاتر در واکسن با دو دوز شود. او فکر می کند دلیل این امر این است که دوز پایین تر با سرعت بیشتری منجر به ایجاد سلول های ایمنی حافظه دار با افزایش دوز دوم می شود. فاصله زمانی بیشتر بین دو دوز نیز می تواند به همان اثر برسد.
در همین حال ، AstraZeneca امیدوار است که اطلاعات بیشتری در مورد نحوه تنظیم دوزها جمع آوری کند. این شرکت تاکنون به حدود 10 هزار شرکت کننده در آزمایش کارآیی اثر بخشی واکسن در ایالات متحده، واکسن داده است ، اما این کارآزمایی بیش از یک ماه در تابستان به علت بررسی وضعیت عصبی یکی از شرکت کننده گان آزمایش متوقف شد.
Mene Pangalos ، معاون رئیس تحقیقات زیست دارویی AstraZeneca ، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که این شرکت قصد دارد از محققان سوال کند که آیا می توانند کارآزمایی را با استفاده از دوزهای موثرتر ارتقاء بخشند.
ایور می گوید: "استفاده از واکسن ، بیشتر از میزان مورد نیاز و اثربخشی کمتر ، جنون خواهد بود." "من فکر می کنم ما یک حرکت به سمت عرضه " دوز کم ، دوز استاندارد "را خواهیم دید."
موارد خوش بینی
هیچ شرکت کننده ای که واکسن آسترازینکا را دریافت کرده است در بیمارستان بستری نشده و یا دچار موارد شدید COVID نشده است ، و این نشان می دهد که این واکسن می تواند از پیشگیری از بروز چنین عفونت هایی به خوبی عمل کند.
همچنین نکاتی وجود دارد مبنی بر اینکه این واکسن ممکن است از انتقال ویروس به افراد جلوگیری کند ، حتی اگر علائمی از خود نشان ندهند. در گروه مورد تحقیق در انگلستان ، برخی از شرکت کنندگان به طور معمول خود را برای آزمایش SARS-CoV-2 با سوآپ داوطلب میکردند ، حتی اگر علائمی نشان نمی دادند. ایور می گوید: تفاوت در میزان عفونت بین افرادی که دارونما و واکسن آکسفورد دریافت کرده اند نشان می دهد که این واکسن مانع از انتقال بیماری می شود. (آزمایش های Pfizer و Moderna فقط افرادی را نشان داد که علائم نشان دادند).
واکسن آکسفورد-آسترا زنکا حتی با داشتن علامت سوال از اثربخشی آن ، ممکن است گستردگی بیشتری نسبت به برخی دیگر از واکسن های COVID داشته باشد. این واکسن در دمای یخچال پایدار است ، در مقابل واکسن Pfizer و BioNtech که باید تا دمای 70- درجه سانتیگراد تا ساعت ها قبل از واکسیناسیون نگهداری شوند.
Sources: Nature analysis based on: WHO COVID-19 Vaccine Landscape/Milken Institute COVID-19 Treatment and Vaccine Tracker/T. Thanh Le et al. Nature Rev. Drug. Disc. http://doi.org/ggrnbr (2020)/F. Amanat & F. Krammer Immunity 52, 583–589 (2020)/W. Shang et al. npj Vaccines 5, 18 (2020).