آنچه در این مطلب می خوانیم :

• کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂
• علائم کم خونی کمبود ویتامین B₁₂ چیست؟
• چه چیزی باعث کم خونی کمبود ویتامین B₁₂ می شود؟
• چگونه از کمبود ویتامین B₁₂ جلوگیری کنیم؟
• روزانه به چه مقدار ویتامین B₁₂ نیاز دارید؟
• چگونه کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ تشخیص داده می شود؟
• چگونه کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ درمان می شود؟
• اگر کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟
• قرص ویتامین B₁₂
• قرص رافولیت
• آمپول ویتامین B₁₂
• آمپول راویت B

• کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂

کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ که به عنوان کمبود کوبالامین نیز شناخته می شود، زمانی ایجاد می شود که بدن شما نتواند به اندازه کافی گلبول های قرمز سالم بسازد زیرا ویتامین B₁₂ کافی ندارد. بدن شما برای ساخت گلبول های قرمز سالم، گلبول های سفید و پلاکت ها به ویتامین B₁₂ نیاز دارد. از آنجایی که بدن شما ویتامین B₁₂  نمی سازد، باید آن را از غذاهایی که می خورید یا از مکمل ها دریافت کنید.

اگر به دلیل مشکلات روده نتوانید ویتامین B₁₂ را به میزان کافی جذب کنید یا اگر بیماری هایی دارید، که جذب ویتامین B₁₂  از روده را دشوار می کنند، ممکن است دچار کمبود ویتامین B₁₂ شوید. بدون ویتامین B₁₂ کافی، سلول های خونی به درستی در داخل مغز استخوان و بافت اسفنجی درون استخوان ها، تشکیل نمی شوند. این سلول های خونی زودتر از حد طبیعی می میرند و این موضوع منجر به کم خونی می شود.

• علائم کم خونی کمبود ویتامین B₁₂ چیست؟

اگر کم خونی کمبود ویتامین B₁₂ دارید، ممکن است در ابتدا علائم کم خونی مانند خستگی، رنگ پریدگی، تنگی نفس، سردرد یا سرگیجه را داشته باشید. اگر درمان نشود، ممکن است متوجه علائم سیستم مغز و اعصاب شوید. این به این دلیل است که ویتامین B₁₂ برای عملکرد صحیح مغز و اعصاب شما نیز مورد نیاز است.

علائم شما ممکن است شامل این موارد باشد : احساس درد یا سوزن سوزن شدن، مشکل در راه رفتن، حرکات عضلانی غیر قابل کنترل، سردرگمی، تفکر کند، فراموشی و از دست دادن حافظه، تغییرات خلقی یا ذهنی مانند افسردگی یا تحریک پذیری، مشکلات بویایی، چشایی یا بینایی، اسهال و کاهش وزن.

• چه چیزی باعث کم خونی کمبود ویتامین B₁₂ می شود؟

اگر میزان کافی از غذاهای حاوی ویتامین B₁₂ مصرف نکنید، مانند رژیم غذایی گیاهخواری، ممکن است به کم خونی کمبود ویتامین B₁₂ مبتلا شوید. اما این شرایط نادر است و کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ اغلب به دلیل عوامل خطر دیگر ایجاد می شود. شما می توانید به دلایل زیر دچار کمبود ویتامین B₁₂ شوید :

• کمبود فاکتور داخلی: فاکتور داخلی پروتئینی است که در معده ساخته می شود و به جذب ویتامین B₁₂ در بدن کمک می کند. افرادی که کم خونی بدخیم (Pernicious anemia) دارند، فاکتور داخلی تولید نمی کنند. کم خونی پرنیشیوز در نژاد های شمال اروپا یا آفریقا شایع تر است. اگر بدن شما نتواند ویتامین B₁₂ کافی را از غذاهایی که می خورید جذب کند، ممکن است دچار کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ شوید. افراد مسن بیشتر به مشکلات گوارشی مبتلا می شوند که جذب ویتامین B₁₂ را دشوارتر می کند.
• عادات سبک زندگی: مصرف بیش از حد الکل می تواند جذب ویتامین B₁₂ را برای بدن دشوارتر کند.
• داروها: مصرف برخی داروها به مرور زمان جذب ویتامین B₁₂ را برای بدن دشوارتر می کند. از جمله این دارو ها می توان به برخی از داروهای کاهنده اسید معده و متفورمین (برای درمان دیابت) اشاره کرد. (بسته به نظر پزشک می توانید مکمل های حاوی ویتامین B₁₂ را با رعایت فاصله زمانی، همراه این دارو ها دریافت کنید.)
• شرایط پزشکی: برخی از شرایط پزشکی می توانند خطر کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ را افزایش دهند، مانند بیماری های خودایمنی (از جمله بیماری سلیاک، دیابت نوع 1 و مشکلات تیروئیدی)، بیماری التهاب پانکراس مزمن، برخی شرایط ژنتیکی (مانند سندرم ایمرسلوند-گرسبک، کمبود فاکتور داخلی ارثی و کمبود ارثی ترانس کوبالامین)، مشکلات روده ای و گوارشی (مانند کولیت اولسراتیو، بیماری کرون و عفونت هلیکوباکتر پیلوری) و ویتیلیگو.
• جراحی معده: جراحی بر روی معده یا روده، مانند جراحی کاهش وزن، می تواند جذب ویتامین B₁₂ را برای بدن دشوارتر کند.

• چگونه از کمبود ویتامین B₁₂ جلوگیری کنیم؟

اگر بدن شما سالم است، حفظ یک رژیم غذایی طبیعی غنی از ویتامین B₁₂ مهم است. غذاهایی که منابع خوبی از ویتامین B₁₂ هستند عبارتند از: گوشت قرمز و مرغ بدون چربی، ماهی و غذاهای دریایی مانند صدف، شیر، ماست، پنیر، لبنیات و تخم مرغ.

• روزانه به چه مقدار ویتامین B₁₂ نیاز دارید؟

مقدار توصیه شده روزانه ویتامین B₁₂ به سن، جنس و بارداری یا شیردهی شما بستگی دارد. پزشک شما می‌تواند سابقه پزشکی شما را بررسی کند تا به میزان نیاز روزانه شما به ویتامین B₁₂ پی ببرد.

مقادیر توصیه شده مصرف روزانه ویتامین B₁₂ برای کودکان و بزرگسالان در جدول زیر آورده شده است :

• چگونه کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ تشخیص داده می شود؟

برای غربالگری کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂، پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی سطح هموگلوبین یا ویتامین B₁₂ شما تجویز کند. البته توجه داشته باشید حتی اگر سطح ویتامین B₁₂ شما نرمال باشد، این احتمال وجود دارد که همچنان این بیماری را داشته باشید. سطح خونی سالم و غیر طبیعی هموگلوبین و ویتامین B₁₂ در جدول زیر نوشته شده است :

• چگونه کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ درمان می شود؟

اگر پزشک شما را مبتلا به کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ تشخیص دهد، درمان شما به علت و شدت بیماری شما بستگی دارد. برخی از افراد نیاز به درمان مادام العمر دارند. برای درمان کم خونی می توان از روش های درمانی مختلفی استفاده کرد.

• مکمل ویتامین B₁₂ می تواند توسط پزشک برای شما تجویز شود تا به صورت خوراکی یا تزریقی دریافت کنید. این مکمل ها می توانند به افزایش سطح ویتامین B₁₂ در بدن شما کمک کنند. برای کم خونی جدی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂، پزشک ممکن است تزریق ویتامین B₁₂ را تا زمانی که سطح خونی شما نرمال شود، توصیه کند.
• انتقال خون برای درمان کم خونی جدی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ در ترکیب با درمان مکمل ویتامین B₁₂ ممکن است در نظر گرفته شود.
• پزشک شما همچنین ممکن است توصیه کند که تغییراتی در عادات غذایی خود ایجاد کنید تا به افزایش میزان ویتامین B₁₂ در رژیم غذایی خود کمک کنید.

بهبود برخی علائم ممکن است بسته به شدت، تا ماه ها طول بکشد. همچنین برخی از علائم مربوط به سیستم مغز و اعصاب، مانند بی حسی و سوزن سوزن شدن، ممکن است حتی با درمان هم از بین نروند.

• اگر کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟

کمبود ویتامین B₁₂ ممکن است باعث عوارض جدی مانند خونریزی، عفونت و مشکلاتی در مغز یا اعصاب شما شود که ممکن است دائمی باشد. نوزادان متولد شده از مادرانی که کمبود ویتامین B₁₂ دارند ممکن است دچار تاخیر در رشد و نقایص مادرزادی مغز و نخاع شوند.

• در ادامه به معرفی چند محصول موثر در درمان کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ که حاوی این ویتامین می باشند، خواهیم پرداخت :

^* Rx Code به معنی کد اختصاصی دارو در سیستم نسخ الکترونیک می باشد.

• قرص ویتامین B₁₂

قرص باز شونده در دهان (ODT : Orally disintegrating tablet) ویتامین B₁₂ حاوی 2500 میکروگرم ویتامین B₁₂ در هر قرص خوراکی می باشد. این مکمل تغذیه ای به دلیل دارا بودن میزان مناسبی از ویتامین B₁₂،  در درمان بیماری های ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ و همچنین کمک به حفظ سلامتی سیستم قلبی عروقی و مغز و اعصاب، بسیار کارآمد است. فرمولاسیون این محصول به شکل قرص باز شونده در دهان، موجب استفاده راحت تر و پذیرش بیشتر در مصرف کنندگان و همچنین قابلیت استفاده در بیماران با مشکلات بلع، شده است.

قرص های باز شونده در دهان ویتامین B₁₂ با عطر و طعم آلبالو، در بسته های 60 عددی توسط شرکت داروسازی رها تولید و به بازار عرضه شده است.

^* Rx Code به معنی کد اختصاصی دارو در سیستم نسخ الکترونیک می باشد.

• قرص رافولیت

قرص باز شونده در دهان (ODT : Orally disintegrating tablet) رافولیت حاوی 400 میکروگرم فولیک اسید، 1000 میکروگرم ویتامین B₁₂ و 2000 میکروگرم ویتامین B₆ در هر قرص خوراکی می باشد. این مکمل تغذیه ای به دلیل دارا بودن میزان مناسبی از ویتامین های ذکر شده،  در درمان بیماری های ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ ، B₆ و فولیک اسید، بهبود عملکرد سیستم قلبی عروقی با کاهش سطح هوموسیستئین و درمان کم خونی با افزایش تولید و بازسازی گلبول های قرمز خون، بسیار کارآمد است. فرمولاسیون این محصول به شکل قرص باز شونده در دهان با عطر و طعم دلنشین، موجب استفاده راحت تر و پذیرش بیشتر در مصرف کنندگان و همچنین قابلیت استفاده در بیماران با مشکلات بلع، خواهد شد.

قرص های باز شونده در دهان رافولیت، در بسته های 100 عددی توسط شرکت داروسازی رها تولید و به بازار عرضه شده است. دستور مصرف متداول این محصول در بزرگسالان، روزانه یک عدد قرص می باشد.

^* Rx Code به معنی کد اختصاصی دارو در سیستم نسخ الکترونیک می باشد.

• آمپول ویتامین B₁₂

آمپول تزریقی ویتامین B₁₂ حاوی 1000 میکروگرم ویتامین B₁₂ در هر آمپول می باشد. این فرآورده جهت تزریق عضلانی و یا زیرجلدی عمیق فرموله شده و به دلیل دارا بودن میزان مناسبی از ویتامین B₁₂،  در درمان بیماری های ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ بسیار کارآمد است. فرمولاسیون این محصول به شکل آمپول تزریقی، موجب فراهمی زیستی بیشتر ماده موثره، خواهد شد.

آمپول تزریقی ویتامین B₁₂، در جعبه های 10 عددی توسط شرکت داروسازی رها تولید و به بازار عرضه شده و در صورت تایید پزشک معالج، قابل استفاده توسط بزرگسالان می باشد.

^* Rx Code به معنی کد اختصاصی دارو در سیستم نسخ الکترونیک می باشد.

• آمپول راویت B

آمپول تزریقی راویت B حاوی 100 میلی گرم ویتامین B₁، 100 میلی گرم ویتامین B₆ و 1000 میکروگرم ویتامین B₁₂ در هر آمپول می باشد. این فرآورده جهت تزریق عضلانی فرموله شده و به دلیل دارا بودن میزان مناسبی از ویتامین های گروه B، در درمان بیماری های ناشی از کمبود این ویتامین ها بسیار کارآمد است. فرمولاسیون این محصول به شکل آمپول تزریقی، موجب فراهمی زیستی بیشتر ماده موثره، خواهد شد.

آمپول تزریقی راویت B، در جعبه های 5 عددی توسط شرکت داروسازی رها تولید و به بازار عرضه شده و در صورت تایید پزشک معالج، قابل استفاده توسط بزرگسالان می باشد.

• Reference :
• NIH; National Heart, Lung, and Blood Institute.

• تهیه کننده : دکتر آناهیتا سعیدی

داروساز و مدیکال ادوایزر شرکت داروسازی رها